1000 Gulden biljet Spinoza

Het duizend gulden biljet Spinoza is een bijzonder stukje geldgeschiedenis uit Nederland. Het biljet werd uitgegeven in 1973 en was het hoogste bankbiljet dat ooit in Nederland werd gedrukt. Het bijzondere aan dit biljet is niet alleen de waarde ervan, maar ook het portet op de voorzijde van het biljet: de filosoof Baruch Spinoza. In deze blog gaan we dieper in op het duizend guldenbiljet Spinoza en zijn context.

Het Spinoza biljet is onderdeel van de erflater serie. Biljetten uit deze serie zijn het 5 gulden Vondel biljet uit 1973, de 10 gulden met Frans Hals, 25 gulden Sweelinck en 100 gulden Michiel de Ruyter. 15 januari 1973 kwam het groene duizendje in circulatie. Handtekeningen die zich op het biljet bevinden zijn van "De Bijl Nachenius en Zijlstra". De ontwerper van het bankbiljet is R.D.E. Oxenaar. Nadat het biljet ontworpen en goedgekeurd was zijn de 1000 guldenbiljetten gedrukt in Haarlem door Joh. Enschedé en Zonen Grafische inrichting. De oplage van het biljet is echter onbekend.

Over Spinoza: 

Daarnaast is het belangrijk om te begrijpen wie Baruch Spinoza was en waarom hij zo belangrijk was voor de Nederlandse filosofie. Spinoza was een filosoof en wetenschapper uit de 17e eeuw. Hij werd geboren in Amsterdam in een Portugees-Joodse familie en wordt vaak gezien als de grondlegger van het rationalisme, een filosofische stroming die streeft naar het streng redeneren en het toetsen van kennis aan de rede. Spinoza's belangrijkste werken zijn de Ethica en de Tractatus Theologico-Politicus, waarin hij onder andere argumenteert voor de vrijheid van meningsuiting en een vorm van democratie.

Het 1000 gulden biljet:

Terug naar het duizend gulden biljet Spinoza zelf. Zoals eerder vermeld werd dit biljet uitgegeven in 1973 en was het hoogste biljet dat ooit in Nederland werd gedrukt. Het biljet werd uitgegeven om de Nederlandse economie te stabiliseren na de Tweede Wereldoorlog, omdat er een tekort aan contant geld was ontstaan door de oorlogsomstandigheden. Op de voorzijde van het biljet stond een portret van Spinoza, afkomstig van een gravure uit de 18e eeuw. 

Het duizend gulden biljet Spinoza was heel bijzonder omdat het de filosofie en de geschiedenis van Nederland samenbracht op een bankbiljet. Spinoza wordt nog steeds beschouwd als een van 's werelds grootste filosofen, en zijn invloed was van belang voor de ontwikkeling van de Europese filosofie in de 17e en 18e eeuw. Het biljet herinnerde ook aan de lange en rijke Nederlandse geschiedenis van handel en financiën, die teruggaat tot de Gouden Eeuw van de 17e eeuw. Het duizend guldenbiljet Spinoza was daarom niet alleen een betaalmiddel, maar ook een cultureel symbool van de Nederlandse geschiedenis.

Tegenwoordig wordt het duizend guldenbiljet Spinoza niet meer in gebruik genomen omdat de euro nu de nationale munteenheid is in Nederland. Het biljet en zijn context echter, blijven een interessant en belangrijk stukje Nederlandse financiële geschiedenis. Het Nederlandse papiergeld blijft in trek bij zowel Nederlandse als buitenlande verzamelaars. De waarde van een biljet is o.a. afhankelijk van de kwaliteit van het biljet. Tevens een mooi stukje nostalgie.